Jakie są podstawowe parametry jakości wody i dlaczego są ważne?

Woda jest źródłem życia, korzystasz z niej codziennie – pijesz, gotujesz, myjesz się. Ale czy wiesz, co tak naprawdę kryje się w wodzie, którą uznajesz za zdatną do spożycia? Odpowiedź znajdziesz w jej składzie i parametrach fizykochemicznych, a lepsze zrozumienie tych danych to pierwszy krok do oceny jakości ujęcia, z którego korzystasz. Jeśli chcesz mieć pewność, że woda w Twoim domu spełnia wszystkie normy i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, musisz wiedzieć, jakie parametry są najważniejsze i jak odczytać wyniki badań wody. W tym poradniku wyjaśniamy wszystko punkt po punkcie.

Jakie normy jakości wody obowiązują w Polsce?

W Polsce jakość wody regulowana jest przede wszystkim przez rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. (Dz.U. 2017 poz. 2294) oraz jego późniejsze nowelizacje, dostosowujące przepisy do wymagań dyrektywy UE 2020/2184. Dokumenty te określają nie tylko jakie pH ma woda pitna, ale także jakie stężenia związków chemicznych, mikroorganizmów i metali ciężkich są dopuszczalne.

Woda trafiająca do sieci wodociagowej musi być wolna od zapachu, nie mieć barwy, mętności i bakterii chorobotwórczych. Obowiązujące polskie normy jakości wody są zgodne z przepisami unijnymi i będą systematycznie poszerzane do 2030 r., m.in. o ocenę obecności PFAS czy mikrozanieczyszczeń farmaceutycznych

Parametry, które muszą być spełnione, by woda była uznana za bezpieczną, dzielą się na trzy grupy:a

• wskaźniki mikrobiologiczne,
• wskaźniki chemiczne,
• wskaźniki fizyczne,

W jaki sposób sprawdza się czystość wody?

Proces oceny jakości wody wymaga zastosowania metod analitycznych w warunkach laboratoryjnych. Jak ocenia się czystość wody? Najpierw pobiera się próbki, a następnie analizuje je w akredytowanych laboratoriach, do których należą między innymi wojewódzkie inspektoraty sanitarne oraz niezależne laboratoria środowiskowe.

Najczęściej analizy wody obejmują:

• badania mikrobiologiczne (wykrywanie bakterii z grupy coli, Escherichia coli, Clostridium perfringens),
• badania chemiczne (np. zawartość azotanów, siarczanów, chlorków, metali ciężkich),
• pomiary fizyczne (pH, twardość, temperatura, przewodność elektrolityczna).

Jak sprawdzić czy woda jest zdatna do picia? Najprościej – porównując wyniki badań z obowiązującymi normami. Jeśli którykolwiek parametr je przekracza, woda nie może być uznana za pitną.

Co oznaczają poszczególne parametry jakości wody?

Skład wody to zbiór danych, które mówią o tym, jak bezpieczna i użyteczna jest dana próbka. Główne parametry wody można podzielić na trzy kategorie, o których wspominaliśmy wcześniej:

1. Parametry fizyczne wody

• pH – określa jakie pH ma woda pitna; według norm odczyn ten powinien wynosić od 6,5 do 9,5.
• mętność – im niższa, tym lepiej; wysoka może świadczyć o obecności zawiesin.
• barwa i zapach – woda pitna nie powinna mieć koloru ani woni.

2. Parametry chemiczne wody

• twardość – określa zawartość wapnia i magnezu, które wpływają na smak i osady w instalacjach,
• azotany i azotyny – ich nadmiar jest niebezpieczny, szczególnie dla dzieci,
• metale ciężkie – np. ołów, kadm, rtęć – tutaj nawet śladowe ilości są szkodliwe,
• chlor – dodawany w celach uzdatniania, ale w nadmiarze zmienia smak i zapach.

3. Parametry mikrobiologiczne wody

• bakterie grupy coli, enterokoki, Pseudomonas aeruginosa – ich obecność oznacza skażenie i stanowi zagrożenie dla ludzkiego zdrowia.

Parametry wody wodociągowej są stale monitorowane przez dostawców i inspekcje sanitarne. W przypadku studni prywatnych to jej właściciel odpowiada za jakość wody. Gdy zlecasz takie badanie we własnym zakresie, bądź przygotowany na odpowiednią interpretację otrzymanych wyników.