Dokumentacja z wyników badań geofizycznych ERT wykonanych na w miejscowości Staropole, powiat częstochowski, gmina przyrów, obręb staropole

Szukanie wody Staropole k. Kłomnic. Opracowanie zawiera wyniki badań gruntu metodą tomografii elektrooporowej w celu lokalizacji warstw wodonośnych. 

Lokalizacja obiektu:

Opracowanie zostało wykonane na podstawie analizy archiwalnych materiałów geologicznych, hydrogeologicznych oraz wykonanego pomiaru ERT.

 Charakterystyka metody tomografii elektrooporowej.

Metoda tomografii elektrooporowej, wykorzystuje zróżnicowanie własności elektrycznych ośrodka. Metoda ta polega na rozmieszczeniu odpowiedniej ilości elektrod wzdłuż określonego profilu. Elektrody rozmieszczane są w jednakowej odległości od siebie, łączone kablem wielożyłowym, który jest doprowadzony do jednostki sterującej. Sam pomiar jest całkowicie zautomatyzowany, a za dobór odpowiednich elektrod odpowiada aparatura pomiarowa.

Seria ciągłych pomiarów wykonywana jest na podstawie automatycznego doboru kombinacji 4 elektrod, spośród wszystkich podłączonych w równych odstępach do kabla wzdłuż profilu, zgodnie z zadanym typem układu np. Wennera, Schlumbergera, dipolowo-osiowym.

Przed wykonaniem pomiarów wprowadzane są dane dotyczące geometrii rozstawu, długości profilu oraz parametrów pomiaru, jak również sprawdzany jest kontakt elektrod z podłożem. Na bieżąco prowadzona jest kontrola jakości pomiarów i analiza błędów. Pomiary wykonywane są układami o coraz większych rozstawach z zadanym krokiem wzdłuż wyznaczonego profilu.

 Dane uzyskane podczas pomiaru przetwarzane są w procesie inwersji. Proces ten polega na takim dobraniu modelu geoelektrycznego, aby obliczony rozkład oporności pozornej był jak najlepiej dopasowany do rozkładu oporności pozornej pomierzonej. Na drodze inwersji danych polowych uzyskujemy model rozkładu rzeczywistej oporności ośrodka geologicznego.

Przebieg pomiaru – szukanie wody Staropole

Pomiar został wykonany przy użyciu przyrządu firmy ARES II/1 firmy GF Instruments. Do wykonania pomiaru wykorzystano 48 elektrod  o rozstawie równym 3m, aby uzyskać odpowiednią głębokość badań. Pomiar wykonano wzdłuż 1 profilu geoelektrycznego. W dniach wykonywania pomiaru, tj. 8-9  kwietnia  2024 r. było ciepło i słonecznie.

Profil został pomierzony techniką GNSS, przy użyciu GPS Topcon VR z wykorzystaniem poprawek ze stacji referencyjnych ASG-EUPOS. Pomiar wykonano układem Schlumbergera, charakteryzującym się w tym przypadku najlepszą rozdzielczością pionową i poziomą. Pomiary wykonano w celu rozpoznania ośrodka gruntowego i zlokalizowania warstw potencjalnie wodonośnych.

Wyniki badań szukania warstw wodonośnych – szukanie wody Staropole

Wyniki pomiaru zostały opracowane w programie Res2Dinv ver. 5.02 firmy Geotomo. W wyniku inwersji danych pomiarowych otrzymano przekrój geoelektryczny. Przedstawia on mapę oporności  rzeczywistych wzdłuż linii profilu pomiarowego do głębokości około 50 m p. p. t.

Osady czwartorzędowe w Polsce charakteryzują się następującą opornością właściwą w omometrach [Ωm] – (Okrasa, Jagodziński, 1978r.):

• piaski suche 100 – 10 000 Ωm
• piaski zawodnione 40 – 200 Ωm
• muły 25 – 40 Ωm
• gliny zwałowe 30 – 70 Ωm
• ił piaszczysty 15 – 30 Ωm
• ił 7 – 15 Ωm
• warstwy piaszczyste zmineralizowane 2 – 10 Ωm 

Tabela oporności właściwej wybranych skał:

Badane działki znajdują się na obszarze Wyżyny Przedborskiej – Próg Lelowski. 

Próg Lelowski to monoklinalne pasmo kredowe ciągnące się z północnego – zachodu (NW) na południowy – wschód (SE). Zbudowany on jest z margli, opok, gez oraz piasków  i piaskowców kredowych. Na przeważającej części obszaru są one przykryte utworami czwartorzędowymi, głównie piaszczystymi lessami. Próg Lelowski jest rozczłonkowany szeregiem dolin. Jego wysokości względne oscylują w granicach od 10 do 35 m.

Jest to obszar występowania piasków i piaskowców glaukonitowych z fosforytami (cenoman – kreda górna). Różnią się one od niżej zalegającej serii piaszczystej albu m. in. grubszym uziarnieniem i licznie występującymi konkrecjami fosforytowymi. Piaski często przechodzą ku stropowi w kruche piaskowce wapniste o słabym stopniu zdiagenezowania. Miąższośc utworów cen omanu wynosi od 10 do 70m.

Kredowe piętro wodonośne – reprezentowane jest przez szczelinowo – porowy górnokredowy poziom wodonośny. Budują go spękane margle, opoki, opoki margliste i wapienie.  Głębokość większości studzien, ujmujących wodę z utworów kredy górnej, mieści się w przedziale 25 – 50 m. Wraz ze wzrostem głębokości szczelinowatość górotworu  maleje, gdyż wzrastające ciśnienie skał powoduje zaciskanie szczelin. Wodonośność w stropowych partiach utworów kredy górnej zależy również od zasięgu strefy wietrzenia, wypłukania węglanu wapnia,  a obecność zwietrzeliny ilastej blokuje drożność szczelin. Wydajności potencjalne studni są bardzo zmienne i wynoszą od kilku do około 100 m3/h. Współczynniki filtracji wynoszą przeciętnie od kilku do kilkudziesięciu m/24h. Kredowe piętro wodonośne zasilane jest przez infiltrację wód atmosferycznych, drenowane natomiast przez współczesne i kopalne doliny rzeczne oraz studnie głębinowe.

Jurajskie piętro wodonośne reprezentowane jest przez poziom górnej jury (górnojurajski).  Poziom górnojurajski – obejmuje serię osadów węglanowych keloweju, oksfordu  i kimerydu. Jest to poziom szczelinowo-krasowy o zwierciadle swobodnym na wychodniach  i napietym pod nieprzepuszczalnymi utworami czwartorzędu i kredy.

Imię Nazwisko *

Telefon *

E-mail *

Wiadomość *

Wyślij

Zobacz inne realizacje badań elektrooporowych i szukania wody